29-05-09: TOP-test Jelle
Op 29 mei jl. vond een pilot van de TOP-test plaats, waaraan Thea met Jelle heeft meegedaan. Ze had voor deze test ingeschreven met als doel om eens te zien wat hij nu eigenlijk inhoudt. Hieronder volgt een verslag.
Wat is de TOP-test?
TOP staat voor Toetsen Op Persoonlijkheid. Het is een test die voortkomt uit de MAG-test, die toetst op Maatschappelijk Aanvaardbaar Gedrag. Diverse onderdelen van de TOP-test zijn gelijk zijn aan die van de MAG-test. Er zijn drie onderdelen aan toegevoegd en de gehele test bestaat nu uit 19 onderdelen. Een belangrijke verschil met de MAG-test is dat de TOP-test geen eindoordeel in de vorm van goed of slecht geeft. Dat doet de MAG-test wel, daar kun je voor slagen of zakken. De TOP-test is meer te vergelijken met persoonlijkheidstesten voor mensen. De bedoeling is dat het een karakterisering geeft van de hond: wat voor typetje is hij, is hij vriendelijk en gemoedelijk of snel prikkelbaar, is hij zelfverzekerd of juist angstig en steunzoekend, hoe herstelt hij na prikkels, hoe alert is hij, etc. Daarbij wordt ook de huidige MAG-test-uitslag vermeld voor overmatige angst en overmatige agressie.
De TOP-test is bedoeld om een gedegen en betrouwbaar beeld van de hond te geven, dat waardevol is voor zowel de hondeneigenaar (ter beeldvorming of ter preventie van ongewenst gedrag), als ook voor fokkers (fokadvies), gedragstherapeuten en dierenartsen.
Standaardisatie
Bij elke test, dus ook bij de TOP-test, is het belangrijk om de omstandigheden zoveel mogelijk te standaardiseren, zodat elke hond onder dezelfde omstandigheden getest wordt. Niet alleen de onderdelen van elke test zijn zoveel mogelijk gelijk, maar ook de tijd die elk onderdeel duurt wordt precies gelijk gehouden. Net als bij de NVBH-gedragstest worden de honden aan een flexilijn en vaste halsband langs de testen geleid. De deelnemers mogen niet praten tegen hun hond en moeten precies de aanwijzingen van de testleider opvolgen.
De TOP-test in de praktijk
Om half 10 op een vrijdagochtend melden Thea zich tezamen met nog 7 kandidaten in Harderwijk bij het terrein van de VDH-kringgroep. Er werd eerst een inleiding gegeven, waarin het doel van de test en het waarom van testen werd uitgelegd. Vervolgens kreeg iedereen een startnummer en begon het eigenlijke testwerk.
De MAG-test staat erom bekend dat hij erg zwaar voor een hond is. De verwachting was dus dat de TOP-test ook best pittig zou zijn. Uiteraard denk je daarover na voordat je je hond zomaar in een test gooit, die je niet kent. Jelle is met zeer goede scores geslaagd voor de NVBH-gedragstest (goed-goed-voldoende) en doet IPO. Hij kan dus wel tegen een stootje en Thea had er alle vertouwen in dat hij de test goed zouden doorstaan. Met zijn 9,5 jaar was hij een van de oudste. Jelle mocht met startnummer 1 de spits afbijten.
Kunsthandjes en veel herrie
Bij het eerste onderdeel stond de hond aan een vaste lijn aan een hek, de baas stond tegen het hek aan. Vervolgens kwam een tester met een lange nep-arm met nephand naar de hond om hem te aaien. Daarbij werd de hond vriendelijk toegesproken. Jelle vond dat wel gezellig en liet zich makkelijk aaien. Het volgende onderdeel was een laken dat op en neer bewogen werd. Jelle vond dat niet iets om je over op te winden.
De baas moest met de hond naar een bepaald punt toe en daar stilstaan. Vervolgens kwam een enorme zwarte kat op wielen, met de staart en rug torenhoog in de lucht, achter een schot vandaan rijden. Jelle verstarde, begon te grommen en zette zijn haren en staart overeind. Op een teken van de testleider mocht ik naar de kat toelopen en met een wijzend gebaar Jelle ernaar toe lokken. Dat deed hij en zodra hij rook dat het slechts een stuk hout was, veranderde hij weer in een kwispelende, vriendelijke hond.
Van de kat ging het verder naar een pion, waar de baas stil moest staan. Op 2 meter stond een klein zwart ding op de grond. Dat bleek een toeter te zijn die ineens keihard te keer ging. Jelle schrok kort en stond toen stil met een uitdrukking alsof hij pijn aan zijn oren had.
Achter een schot waren blikken opgehangen, die met een touw op en neer bewogen werden en ook nog eens met veel geraas op een blikken plaat knalde. Jelle vond het niet al te heftig. Op een teken werden de blikken niet meer bewogen en mocht de baas de hond erheen brengen. Jelle ging direct aan de blikken snuffelen.
Insluiten
Hierna moest de hond weer aan een vaste lijn aan het hek gebonden worden met de baas er weer tegen het hek bij. Vervolgens kwamen drie personen de hond insluiten, eerst rustig lopend en de tweede keer in draf. Jelle vond dit niet bijster interessant. De insluiters gaan niet verder dan een halve cirkel rond de hond en komen daardoor minder dichtbij als bij de NVBH-gedragstest. Niet zo spannend voor onze Belgjes dus.
Poppenkast
Bij het volgende onderdeel moest de hond weer met een vaste lijn aan het hek gezet worden. Vervolgens moest de baas aan de overkant van het veld achter een schot verdwijnen. Voor de hond stond een met zeil afgedekt geval. Het zeil werd eraf getrokken en er bleek een levensgrote plastic Duitse Herdershond onder te staan. Deze werd naar de hond toe gereden. Dit onderdeel was lastig op afstand te volgen, maar uit de videobeelden bleek dat Jelle toch wel op de Duitser reageerde: hij blafte en deed schijnaanvallen.
De volgende onderdelen waren een harde bel, die vlakbij de hond gedurende zo'n 20 seconde geluid werd en een paraplu die bij de hond geopend werd. De bel maakte weinig indruk. Jelle ziet wel vaker een plu en vond die dus ook niet boeiend.
Vervolgens werd een kleuterpop op een karretje voor de hond langs getrokken. Jelle inspecteerde het geval een keer en vond het verder wel best.
Hierna werd een andere pop geïntroduceerd. Deze zat aan een stok en had de handjes naar voren. Vervolgens werd de hond hiermee benaderd, alsof het een kind was dat op de hond af kwam. Jelle vond het wel best, hij snuffelde en kwispelde af en toe, maar was eigenlijk meer bezig met de vraag wanneer zijn baas nu eindelijk een keer terug zou komen.
Als volgend onderdeel kwam er weer iemand op de hond af, en ging deze aanstaren. Jelle reageerde met terugblaffen. Vervolgens verdween deze persoon en kwam terug met een kunstarm met hand en begon de hond te aaien. Jelle vond het best, maar keek meer uit naar de baas.
Vervolgens mocht de baas weer terug naar de hond, maar hij moest een poppenkind meenemen en deze met de handjes naar voren vriendelijk introduceren bij de hond. Jelle liet het allemaal over zich heen komen en was gewoon blij dat Thea weer terug was.
Nep-hond
Baas en hond mochten weer een stukje opschuiven, waarna de hond weer aan het hek gebonden werd. Dit keer mocht de baas er weer bij blijven, met de rug tegen het hek. Een levensgrote nep-hond, gelijkend op een Husky werd vervolgens naar de hond toe gebracht. De staart van de Husky werd in een kwispel bewogen. Jelle kan niet overweg met vreemde honden en weet meestal niets beters te verzinnen dan ze aan te vallen. Hoewel Thea gedacht had dat hij het verschil tussen een echte en nep-hond toch zeker moest zien, bleek dat tegen te vallen. Hij raakte in verwarring van de nep-Husky en ging uiteindelijk zover dat hij er ook in beet (voor zover hij erbij kon).
Jogger
Nadat de nep-Husky weer was afgevoerd, kwam er een jogger langs. Ze had aan beide kanten een neparm met provocerend uitstekende handen. Jelle gaat sowieso niet achter joggers aan en had dan ook geen enkele belangstelling.
Voerbak
Het laatste onderdeel van de test was een voerbak-oefening. Er werd een bak met pens naar de hond toe geschoven. Als hij eenmaal aan het eten was, werd de hond geaaid met een kunsthand. De hand werd ook in de bak gestoken en uiteindelijk werd de bak met de hand erin weggetrokken van de hond. Jelle vond de bak met voer zo belangrijk, dat hij alle gedoe erom volkomen negeerde en met smaak de hele bak stond leeg te eten.
Hierna was de test afgelopen. Jelle liep vrolijk en met opgeheven staart met Thea mee het veld af.
Vergelijking met de NVBH-gedragstest
De TOP-test is duidelijk zwaarder dan de NVBH-gedragstest. Allereerst zijn veel onderdelen heftiger. De toeter bij de NVBH-test is bijvoorbeeld veel korter en op wat grotere afstand. Het betasten bij de NVBH-test is door een vrouw en zonder kunsthanden of andere vreemde zaken. Bij de TOP-test worden in meerdere situaties kunsthanden gebruikt door zowel mannelijke als vrouwelijke testers. Hoewel honden het verschil tussen echte handen en kunsthanden heus wel zien, is toch gebleken dat hun reactie op de situatie met kunsthanden in de meeste gevallen gelijk is aan die in geval van echte handen. Hetzelfde geldt voor de poppen: uit onderzoek is gebleken dat honden die in de pop bijten, vaak ook kinderen bijten. Toch is zo'n pop voor een Belgische Herder een raar ding, dat spanning kan geven. In de TOP-test wordt een hond met drie verschillende poppen geconfronteerd tegenover slechts één pop in de NVBH-test. In de TOP-test komen daar dan ook nog eens twee nep-honden bij.
Een aantal onderdelen, zoals het laken (bij de NVBH een vlag) en het insluiten zijn bij de TOP-test makkelijker dan bij de NVBH-test. De marktsituatie uit de NVBH-test komt niet voor in de TOP-test.
De TOP-test heeft veel meer onderdelen, die bijna allemaal zwaarder zijn dan bij de NVBH-gedragstest. Ook volgen ze elkaar in een sneller tempo op, zodat de hond tussendoor minder tijd krijgt om te herstellen. Jelle had zoiets van "wat is dit allemaal voor een gedoe?!" Gaandeweg zag je bij hem enige spanning opbouwen. Hij kon daar echter goed mee omgaan en is niet in moeilijkheden gekomen. Echt leuk vond hij het niet meer, maar zijn staart bleef fier in de lucht. In het begin had hij nog overal belangstelling voor, maar gaandeweg de test werd dat wat minder. Desondanks ging hij vrolijk en met opgeheven staart het veld af, hetgeen aangeeft dat het voor hem zeker niet te zwaar was.
De uitslag
Tja, ten tijde van het schrijven van dit artikel was die er nog niet. Standaard wordt de test op video opgenomen, zodat hier later naar kan worden gekeken als er discussie over de uitslag zou zijn. Thea krijgt een DVD thuisgestuurd waarop de video van de gehele test van Jelle staat. Ook krijgt ze nog een verslag van de test. Maar zoals gezegd, kun je voor deze test niet slagen of zakken, dus dit verslag zal alleen een beschrijving van de hond geven. Dat is goed, voor Thea is Jelle met glans geslaagd voor dit experiment!
Laatst gewijzigd op: